問題
考慮偏微分方程(PDE):
? Δ u + u = f , x ∈ R n , -\Delta u + u = f, \quad x \in \mathbb{R}^n, ?Δu+u=f,x∈Rn,
其中 f ∈ L 2 ( R n ) f \in L^2(\mathbb{R}^n) f∈L2(Rn)。這是一個線性橢圓型方程,稱為 Bessel 位勢方程。目標是求解 u u u。
由于定義域為整個 R n \mathbb{R}^n Rn,使用傅里葉變換方法處理,因為傅里葉變換能將微分算子轉化為乘法算子,簡化求解過程。
求解步驟
步驟 1: 應用傅里葉變換
對原方程兩邊應用傅里葉變換。傅里葉變換定義為:
u ^ ( ξ ) = ∫ R n u ( x ) e ? i x ? ξ d x . \hat{u}(\xi) = \int_{\mathbb{R}^n} u(x) e^{-i x \cdot \xi} dx. u^(ξ)=∫Rn?u(x)e?ix?ξdx.
拉普拉斯算子 Δ \Delta Δ 的傅里葉變換性質為:
? Δ u ^ ( ξ ) = ∣ ξ ∣ 2 u ^ ( ξ ) . \widehat{-\Delta u}(\xi) = |\xi|^2 \hat{u}(\xi). ?Δu ?(ξ)=∣ξ∣2u^(ξ).
因此,方程 ? Δ u + u = f -\Delta u + u = f ?Δu+u=f 的傅里葉變換為:
? Δ u + u ^ = f ^ ? ∣ ξ ∣ 2 u ^ ( ξ ) + u ^ ( ξ ) = f ^ ( ξ ) , \widehat{-\Delta u + u} = \hat{f} \implies |\xi|^2 \hat{u}(\xi) + \hat{u}(\xi) = \hat{f}(\xi), ?Δu+u ?=f^??∣ξ∣2u^(ξ)+u^(ξ)=f^?(ξ),
即:
( ∣ ξ ∣ 2 + 1 ) u ^ ( ξ ) = f ^ ( ξ ) . (|\xi|^2 + 1) \hat{u}(\xi) = \hat{f}(\xi). (∣ξ∣2+1)u^(ξ)=f^?(ξ).
解得:
u ^ ( ξ ) = f ^ ( ξ ) ∣ ξ ∣ 2 + 1 . \hat{u}(\xi) = \frac{\hat{f}(\xi)}{|\xi|^2 + 1}. u^(ξ)=∣ξ∣2+1f^?(ξ)?.
步驟 2: 傅里葉逆變換
通過傅里葉逆變換求 u ( x ) u(x) u(x)。傅里葉逆變換為:
u ( x ) = 1 ( 2 π ) n ∫ R n u ^ ( ξ ) e i x ? ξ d ξ = 1 ( 2 π ) n ∫ R n f ^ ( ξ ) ∣ ξ ∣ 2 + 1 e i x ? ξ d ξ . u(x) = \frac{1}{(2\pi)^n} \int_{\mathbb{R}^n} \hat{u}(\xi) e^{i x \cdot \xi} d\xi = \frac{1}{(2\pi)^n} \int_{\mathbb{R}^n} \frac{\hat{f}(\xi)}{|\xi|^2 + 1} e^{i x \cdot \xi} d\xi. u(x)=(2π)n1?∫Rn?u^(ξ)eix?ξdξ=(2π)n1?∫Rn?∣ξ∣2+1f^?(ξ)?eix?ξdξ.
這可以寫為卷積形式:
u ( x ) = ( G ? f ) ( x ) = ∫ R n G ( x ? y ) f ( y ) d y , u(x) = (G * f)(x) = \int_{\mathbb{R}^n} G(x - y) f(y) dy, u(x)=(G?f)(x)=∫Rn?G(x?y)f(y)dy,
其中 G G G 是格林函數,滿足:
? Δ G + G = δ , -\Delta G + G = \delta, ?ΔG+G=δ,
且 δ \delta δ 是 Dirac delta 分布。這里, G G G 的傅里葉變換為:
G ^ ( ξ ) = 1 ∣ ξ ∣ 2 + 1 , \hat{G}(\xi) = \frac{1}{|\xi|^2 + 1}, G^(ξ)=∣ξ∣2+11?,
因此:
G ( z ) = F ? 1 ( 1 ∣ ξ ∣ 2 + 1 ) ( z ) . G(z) = \mathcal{F}^{-1}\left( \frac{1}{|\xi|^2 + 1} \right)(z). G(z)=F?1(∣ξ∣2+11?)(z).
步驟 3: 計算格林函數 G ( z ) G(z) G(z)
計算 G ( z ) = F ? 1 ( 1 ∣ ξ ∣ 2 + 1 ) ( z ) G(z) = \mathcal{F}^{-1}\left( \frac{1}{|\xi|^2 + 1} \right)(z) G(z)=F?1(∣ξ∣2+11?)(z)。由于被積函數是徑向函數(僅依賴于 ∣ ξ ∣ |\xi| ∣ξ∣, G ( z ) G(z) G(z) 也是徑向函數,即 G ( z ) = G ( ∣ z ∣ ) G(z) = G(|z|) G(z)=G(∣z∣)。設 r = ∣ z ∣ r = |z| r=∣z∣,則:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n ∫ R n e i z ? ξ ∣ ξ ∣ 2 + 1 d ξ . G(z) = \frac{1}{(2\pi)^n} \int_{\mathbb{R}^n} \frac{e^{i z \cdot \xi}}{|\xi|^2 + 1} d\xi. G(z)=(2π)n1?∫Rn?∣ξ∣2+1eiz?ξ?dξ.
在球坐標系下,積分可化為:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ ? n ? 2 2 ∫ 0 ∞ J n ? 2 2 ( ρ ∣ z ∣ ) ρ n 2 ρ 2 + 1 d ρ , G(z) = \frac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{-\frac{n-2}{2}} \int_0^\infty \frac{J_{\frac{n-2}{2}}(\rho |z|) \rho^{\frac{n}{2}}}{\rho^2 + 1} d\rho, G(z)=(2π)n/21?∣z∣?2n?2?∫0∞?ρ2+1J2n?2??(ρ∣z∣)ρ2n??dρ,
其中 J ν J_\nu Jν? 是第一類 Bessel 函數, ν = n ? 2 2 \nu = \frac{n-2}{2} ν=2n?2?。利用積分恒等式:
∫ 0 ∞ J ν ( k ) k ν + 1 k 2 + a 2 d k = a ν K ν ( a ) , Re ν > ? 1 , a > 0 , \int_0^\infty \frac{J_\nu(k) k^{\nu + 1}}{k^2 + a^2} dk = a^\nu K_\nu(a), \quad \text{Re} \, \nu > -1, a > 0, ∫0∞?k2+a2Jν?(k)kν+1?dk=aνKν?(a),Reν>?1,a>0,
其中 K ν K_\nu Kν? 是第二類修正 Bessel 函數。代入 a = ∣ z ∣ a = |z| a=∣z∣ 和 k = ρ k = \rho k=ρ,得:
∫ 0 ∞ J n ? 2 2 ( ρ ∣ z ∣ ) ρ n 2 ρ 2 + ∣ z ∣ 2 d ρ = ∣ z ∣ n ? 2 2 K n ? 2 2 ( ∣ z ∣ ) . \int_0^\infty \frac{J_{\frac{n-2}{2}}(\rho |z|) \rho^{\frac{n}{2}}}{\rho^2 + |z|^2} d\rho = |z|^{\frac{n-2}{2}} K_{\frac{n-2}{2}}(|z|). ∫0∞?ρ2+∣z∣2J2n?2??(ρ∣z∣)ρ2n??dρ=∣z∣2n?2?K2n?2??(∣z∣).
因此:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ ? n ? 2 2 ? ∣ z ∣ n ? 2 2 K n ? 2 2 ( ∣ z ∣ ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ 2 ? n 2 K n ? 2 2 ( ∣ z ∣ ) . G(z) = \frac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{-\frac{n-2}{2}} \cdot |z|^{\frac{n-2}{2}} K_{\frac{n-2}{2}}(|z|) = \frac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{\frac{2-n}{2}} K_{\frac{n-2}{2}}(|z|). G(z)=(2π)n/21?∣z∣?2n?2??∣z∣2n?2?K2n?2??(∣z∣)=(2π)n/21?∣z∣22?n?K2n?2??(∣z∣).
步驟 4: 解的表達式
最終解為:
u ( x ) = ∫ R n G ( x ? y ) f ( y ) d y , u(x) = \int_{\mathbb{R}^n} G(x - y) f(y) dy, u(x)=∫Rn?G(x?y)f(y)dy,
其中格林函數:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ 2 ? n 2 K n ? 2 2 ( ∣ z ∣ ) . G(z) = \frac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{\frac{2-n}{2}} K_{\frac{n-2}{2}}(|z|). G(z)=(2π)n/21?∣z∣22?n?K2n?2??(∣z∣).
解的性質
- 存在性與唯一性:由于 f ∈ L 2 ( R n ) f \in L^2(\mathbb{R}^n) f∈L2(Rn),且算子 ? Δ + 1 -\Delta + 1 ?Δ+1 在 L 2 ( R n ) L^2(\mathbb{R}^n) L2(Rn) 上正定可逆,解 u u u 存在、唯一,且屬于 L 2 ( R n ) L^2(\mathbb{R}^n) L2(Rn)。
- 正則性:解 u u u 具有較好的正則性,因為格林函數 G ( z ) G(z) G(z) 在無窮遠處指數衰減。
答案
解為:
u ( x ) = ∫ R n G ( x ? y ) f ( y ) d y \boxed{u(x) = \int_{\mathbb{R}^n} G(x - y) f(y) dy} u(x)=∫Rn?G(x?y)f(y)dy?
其中格林函數:
G ( z ) = 1 ( 2 π ) n / 2 ∣ z ∣ 2 ? n 2 K n ? 2 2 ( ∣ z ∣ ) \boxed{G(z) = \dfrac{1}{(2\pi)^{n/2}} |z|^{\dfrac{2-n}{2}} K_{\dfrac{n-2}{2}}(|z|)} G(z)=(2π)n/21?∣z∣22?n?K2n?2??(∣z∣)?
這里 K ν K_{\nu} Kν? 是第二類修正 Bessel 函數。